1 Inleiding Routes watermolens Twente
“Wat leu mött zo nöadig noar 't boetnlaand, mer ze wett nich woar de Waterstad Almelo lig”
Waterstad Almelo Almelo ligt in een kom en het hoger gelegen achterland zorgt ervoor dat het overtollig water van deze hoger gelegen zandgronden naar oa de lager gelegen gebieden stroomt, zoals Almelo; (watersnoodramp in Almelo in 1946). De Lolee werd verlengd en via Kanaal Almelo-Nordhorn aangesloten op het Lateraalkanaal, ook werden retentievijvers en de nieuwe beek de Doorbraak aangelegd, zodat Almelo minder wateroverlast heeft. Door de vele kanalen (bv Kanaal Almelo-Nordhorn) in en rond Almelo en de vele beken (bv De Doorbraak) is Almelo ook veel fraaie natuur rijker. Het Overijssels kanaal loopt door tot in het centrum van Almelo!
Almelo heeft 2 kastelen, te weten Huize Almelo en de Havezate Bellinckhof.
Verder heeft Almelo 4 prachtige groene longen,
- De westelijke groene lang met oa Havezate Bellinckhof met landgoed Vogelsanck en het Beeklustpark.
- De oostelijke groene lang met landgoed Huize Almelo, fraai Kasteel en mooi gebied rondom de Gravenallee, de Wateregge.
- De groene bestaat uit het Nijreesbos en de nieuwe beek de Doorbraak.
- De Noordelijke groene bestaat oa uit de Weitemanslanden
Bovenstaande is dan ook de reden geweest om Almelo Waterstad als vertrek-en aankomst te nemen bij alle routes naar de Watermolens in Twente.
Op bovenstaand kaartje een overzicht van de watermolens in Twente:
S = Waterstad Almelo, het start- en eindpunt van alle routes naar de Watermolens in Twente
1 en 2 Watermolens Bels en Frans in Vasse
3 Oostendorper Watermolen in Haaksbergen
4 Noordmolen in Twickel, Delden
5 Olde Meule in Oele (bij Hengelo)
6 Watermolen Singrave in Denekamp
7 Watermolen Herinckhave in Fleringen
8 Watermolen Den Haller in Diepenheim
9 Watermolen De Mast in Vasse
10 Watermolen Ootmarsum (in het Openluchtmuseum Ootmarsum)
Gemaakt door Kunstenares Anne Wenzel De ijsvogels staan op het Marktplein bij de nieuwe Havenkom in Almelo
Almelo is goed op weg als Waterstad van Twente. Het water is terug in de binnenstad en vooral in de zomermaanden is het goed toeven bij de havenkom. De transformatie naar een echte Waterstad is eigenlijk net voorbij de kinderschoenen. Het begin is er en nu is de zaak verder te bouwen. Het gehele plan van Waterstad Almelo loopt in de papieren. De gemeente schat dat de uitvoering van de ambities om de wateren in en om Almelo voor het toerisme verder te ontwikkelen ongeveer 12 miljoen euro gaan kosten.
We zijn de enige stad in Twente met deze water-mogelijkheden. Het water is er. Dat moeten we beter benutten. Opties zijn er zat. De horeca en toeristenbranche moeten er volop van profiteren. Mensen willen iets beleven. Zitten op een terras is mooi, maar als je nou per bootje to dat terras kan of je drankje dobberend kan opdrinken, is dat nog niet fraaier volgens de Almeloërs.
Maar het allerliefste is een fiets-of autoroute in het mooie Twente om te genieten op een terras bij een Watermolen, Kasteel van Pleisterplaats en aan het einde van de route te genieten van een heerlijk diner op een terras in de Waterstad Almelo.
Via het Watermolens in Twente-project van oetintwente met de Waterstad Almelo als centrale startplaats van alle routes kost het de gemeente geen “stuver” en iedereen kan genieten tijdens en na de diverse routes van al het moois dat Twente en de Waterstad Almelo ons te bieden heeft.
Een 'goastok' is een prachtig gedraaide wandelstok die zijn gedraaide vorm via een natuurlijke wijze heeft verkregen door een sterke kamperfoeliestengel die een jonge tak heeft omsnoerd; deze stengel groeit naar de zon omhoog.
"Kiek aait noar de zun en de scha blif achter oe!"
Een goastok werd vroeger bij belangrijke hoogtijdagen (zoals bruiloft etc.) veel gebruikt in Twente om de noabers te neugen. De neugers (jongemannen, die mogen uitnodigen voor de
bruiloft) hielden een neugersprök (uitnodigings-toespraak) en daarbij een foezelfleske
(flesje goedkope jenever) tegen “droge” monden.
'Goastok met een foezelfleske' en papieren uitnodiging wordt overhandigd aan de Wethouder, de Heer Maathuis!
“Pas op wethouder dat je Geen foezelstraank wordt en tegen je vrouw foezelgekuier houdt!
Neugersprök:
Het is een grote eer en een genoegen u te kunnen melden dat 'Oetintwente' heeft ingestemd met de benoeming van De Heerlijckheid Almelo tot Waterstad Almelo en de 'geboorte' van de Waterstad Almelo als vertrekpunt van de Routes Watermolens in Twente!
Gedicht over de Twentsche 'goastok'
Nen steun veur aj wilt goan, Een steun voor als je wilt wandelen,
Van aj gevoar van oe of wilt sloan. of als je het gevaar van je af wilt slaan.
Al is t'er gineen in weg of steg, Ook al is er niemand op straat of steeg,
't is oen kameroad op oen'n weg. het is je kameraad op je weg.
Hij is dreejt en vormt de deur 't leemn, HIJ wordt gedraaid en maakt door het leven, de
vorm van een kamperfoelie' m gem'n deze vorm heeft de Kamperfoelie .
Zoonder is de stam stief en recht Zonder die was deze stok stijf en recht,
Noe is de vorm deur'n kamperfoelie op'legd
nu is deze vorm door de kamperfoelie opgelegd.
“T is nen spiraal den opwaarts geet, Het is een spiraal die opwaarts gaat,
wil verget dat bie dissen stok ok neet.
want vergeet dat bij deze stok ook niet.
kiek efkes achterum mer vaker veuroet Kijk even achterom maar vaker vooruit,
Dan komt 't leemn' t beste oet!
dan komt het leven het beste uit!
Ga naar: www.oetintwente.nl en klik dan op
Routes Watermolens in Twente!
Op de link 'Routes Watermolens in Twente' vinden wij
Bovenaan:
- 10 fietsroutes vanaf het NS-station van de Waterstad Almelo naar de 10
watermolens in Twente, waarbij de langste 3 fietsroutes ook een afkorting
hebben; bij elk van deze fietsroute is een routekaart gemaakt!
Onderaan:
- 7 autoroutes vanaf de Mac Donald's op de Lifestyle-boulevard van de
waterstad Almelo naar de 10 watermolens in Twente; bij elke autoroute is een
autoroute-kaart gemaakt en bij elke autoroute zijn een viertal korte
wandelingen (van 200 m tot 5 km) gemaakt waaruit u een keuze kunt maken.
Ook bij alle wandelroutes zijn wandelroute-kaartjes gemaakt en is een
wandelroute-beschrijving gemaakt op de blog.
Alle routes gaan via omwegen over de mooiste paden en wegen en langs de mooiste pleisterplaatsen, Kastelen en musea naar de Watermolens in Twente.
De routes zijn geschikt voor ouderen, gehandicapten, fietsers, autorijders, bezitters van cabrio's en oldtimers, wandelaars, toeristen en eigenheimers, voor jong en oud!
Een ieder zoekt van tevoren uit welke routes hij of zij zal gebruiken, je moet een keuze maken anders wordt het veel te veel in één dag!
Alle fiets- en autoroutes starten en eindigen in de Waterstad Almelo!
Lees eerst de inleidingen bij de fiets of autoroutes goed !!
Wat leu bint zo drok met over zichzelf te proaten da'j der nich an toekomt om over oezelf te proaten!
Gedicht:
Bi-j `t goan of stoan Bij het gaan of staan
wa-j ok doot, of wat je ook doet,
met mie bie de haand met mij bij de hand
geet `t oe altied good! gaat het altijd goed!
De Brulfte-neugers met goastok deur
Hendrik Valkenburg (1826-1896)
Wi-j höast oons - woarhen? Wij haasten ons-waarvoor?
en wij-j jacht en wi-j jaagt, en wij jachten en wij jagen
wi-j roast langs de stroat wij scheuren over de straat
en wi-j stönt en wi-j klaagt, en wij zeuren en wij klagen
wi-j zeent slim verdach we zijn steeds bedacht
op völ geald in de knip, op veel geld op de bank
- “gin tied mear” -
- “geen tijd meer” -
dat lig oons vuuran op de lip! dat is de moderne slogan!
Jongs, nich zo jagen en jachten, Jongens, niet zo jagen en jachten,
ij weet der toch wa van?
jullie weten het toch wel?
't zuurdeeg dat köj nich oawerdoon, het leven kun je niet meer overdoen,
de tied dee geet verdan. de tijd gaat door.
Wat wi-j dan nog mear wat wil je dan nog meer
als stoet met kees
als brood met kaas
en greunte met tuffel in'n pot? en groente met aardappel in de pan?
Aj's oavens wier gezoond 't ber in könt goan, als je' s avonds gezond weer in bed ligt,
dan kom ij toch niks tekort? dan kom je toch niets tekort?
Wi-j vleegt mear verdan, We hebben een ongelooflijke haast
en wi-j roopt: goat opzied, en we roepen: ga aan de kant,
mear 's oavens vuur dat kekse, maar' s avonds voor de TV,
joa, dan he-w de gebonden.
Ja dan hebben we de tijd.
Wi-j kiekt noar nen film We kijken naar een film
met gescheet en geplear, met veel schieten en vechten,
van lostert noar 't nöalen van luisteren naar de kletspraat
van nen Hollaansen Heer. van een “Hollandse Heer”
Jongs, kom es oet den stool vot, Mensen kom toch uit die stoel weg,
kiek woo 't kotbi-j vergeet, kijk hoe het gaat in de buurt
goat kuieren met de noabers, gaat kuieren (wandelend praten) met de buren.
in plaats van kuiern oaver'n kuierdroad, in plaats van te appen en te bellen
als vrea met ow volk
houd vrede met je volk
en luk proaten van man tot man? en ga leuk met elkaar “ouwehoeren”
Aj d'r te hoop nog oald bi-j weelt worden, Als je hoopt nog ouder te willen worden,
doo 't dan' n luk heaniger an! doe dan een stuk kalmer an!
Vrij Uit: De Twentse Almanak 127e jaargang 2006; vrije vertaling: Martin Beumer
uit All's te hoope, Hennie Hamhuis www. oetintwente.nl
Uitg. van den Berg Enschede.
"Geluk haank nich van van wat je hebt, mer van wat je bint!"
